มนุษย์ในมุมมองของกุรอาน

มนุษย์ในมุมมองของอิสลามนั้นถือเป็นเรื่องราว ที่น่าพิศวงยิ่ง มนุษย์ในมุมมองของอิสลามไม่ได้หมายถึงสัตว์ที่สามารถยืนตัวตรง เดินด้วยสองเท้าและมีความสามารถที่จะพูดคุยสนทนา แต่มนุษย์ในมุมมองของกุรอานนั้นคือสิ่งที่มีความสลับซับซ้อน,เร้นลับ โดยไม่อาจที่จะให้นิยามเพียงไม่กี่คำได้
อัลกุรอานได้ยกย่องและสดุดีมนุษย์แต่ในขณะเดียวกันก็ประณามและเหยียดหยามไว้ด้วยเช่นกัน คำสดุดีที่สูงส่งที่สุดกับคำประณามที่รุนแรงที่สุดที่ปรากฏอยู่ในอัล-กุรอานนั้นได้ถูกกล่าวกับมนุษย์ อัล-กุรอานถือว่ามนุษย์ยิ่งใหญ่กว่าทุกสิ่งทุกอย่างไม่ว่าจะเป็น ฟากฟ้า ,ผืนดิน,ตลอดจนมวลมะลาอิกะฮฺและมนุษย์นิ้อีกเช่นกันที่เลวร้ายยิ่งกว่าปีศาจและเดรัจฉาน ในมุมมองของอัล-กุรอานมนุษย์มีศักยภาพที่จะควบคุมทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้ได้ และก็สามารถที่จะทำตัวให้ตกต่ำจนไร้สมรรถภาพได้เช่นกัน คือ มนุษย์เองต่างหากที่กำหนดชะตาชีวิตพร้อมกับตัดสินใจเกี่ยวกับอนาคตของตนเองได้
ฉะนั้น เราขอเริ่มโดยการนำเสนอโองการต่างๆในอัล-กุรอานที่กล่าวยกย่องสดุดีมนุษย์ก่อน โดยจะใช้หัวข้อว่า”คุณค่าแห่งความเป็นมนุษย์”
คุณค่าแห่งความเป็นมนุษย์
1มนุษย์ผู้เป็นตัวแทนของพระเจ้าบนหน้าแผ่นดิน
“และจงรำลึกถึงขณะที่องค์อภิบาลของเจ้าได้กล่าวแก่มะลาอิกะฮฺ แท้จริงข้าจะให้มีผู้แทนคนหนึ่งในพิภพ มะลาอิกะฮฺได้พากันกล่าวว่า พระองค์จะบันดาลให้ผู้ที่บ่อนทำลายและก่อการนองเลือดเกิดขึ้นในพิภพนี้ด้วยหรือ ขณะที่พวกเราได้ทำการสรรเสริญพระองค์อีกทั้งเทิดทูนความบริสุทธิ์ของพระองค์ พระองค์ได้ตรัสว่า แท้จริงข้ารู้ในสิ่งที่พวกเจ้าไม่รู้”(บะเกาะเราะฮฺ/30)
“และพระองค์ได้ให้พวกเจ้าเป็นตัวแทนในหน้าแผ่นดิน และได้ยกย่องบางคนของพวกเจ้าเหนือกว่าอีกบางคนหลายขั้น เพื่อพระองค์จะทดสอบพวกเจ้าในสิ่งที่พระองค์ประทานแก่พวกเจ้า”(อันอาม/165)
2.มนุษย์มีภาชนะที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในการรองรับความรู้จากพระเจ้า
“และพระองค์ได้ทรงสอนบรรดานามทั้งปวงของพระองค์แก่อาดัม ภายหลังได้ทรงแสดงสิ่งเหล่านั้นแก่มะลาอิกะฮฺ แล้วตรัสว่า จงบอกชื่อของสิ่งเหล่านี้แก่ข้า หากพวกเจ้าเป็นผู้สัตย์จริง - พวกเขากล่าวว่า พระองค์ทรงมหาบริสุทธิ์ยิ่ง เราไม่มีความรู้ใดๆนอกจากสิ่งที่พระองค์ทรงสอนแก่พวกเรา แท้จริงพระองค์ทรงรอบรู้ ทรงปรีชาญาณ - พระองค์ทรงตัดว่า โอ้ อาดัม จงบอกบรรดาชื่อของสิ่งเหล่านั้นแก่พวกเขา ครั้นเมื่ออาดัมได้บอกชื่อของสิ่งเหล่านั้น พระองค์จึงตรัสว่า ข้าไม่ได้บอกแก่พวกเจ้าหรือว่า แท้จริงข้าเป็นผู้รู้ความเร้นลับแห่งฟากฟ้าและแผ่นดิน และข้ารู้ในสิ่งที่พวกเจ้าเปิดเผยและสิ่งที่พวกเจ้าปกปิด” (ซูเราะฮฺบะเกาะเราะฮฺ/31-33)
3 มนุษย์มีธรรมชาติดั้งเดิมที่รู้จักพระเจ้า ซึ่งรับรู้ได้โดยสามัญสำนึกแต่ในขณะเดียวกันก็พร้อมออกจากธรรมชาติดั้งเดิมของเขาด้วยการปฏิเสธความสงสัยและการหลงผิด
“และจงรำลึกขณะที่พระเจ้าของเจ้าได้นำเอาลูกหลานของอาดัม ออกจากสันหลังของพวกเขาและให้พวกเขายืนยันแก่ตัวของเขาเอง(โดยตอบคำถามที่ว่า) ข้ามิใช่พระเจ้าของพวกเจ้าดอกหรือ? พวกเขากล่าวว่าใช่ขอรับ พวกข้าพระองค์ขอยืนยัน (มิฉันนั้น)พวกเจ้าจะกล่าวในวันกิยามะฮฺว่า แท้จริงพวกข้าพระองค์ไม่รู้เรื่องเกี่ยวกับเรื่องนี้” (ซูเราะฮฺ อะอ์รอฟ/172)
ดังนั้น จงผินหน้าของเจ้าเพื่อศาสนาอันเที่ยงธรรม ก่อนที่วันหนึ่งของอัลลอฮฺจะมาถึง ซึ่งไม่มีทางหลีกเลี่ยงได้ วันนั้นพวกเขาจะแตกแยกกัน (ซูเราะฮฺ โรม/43)
4 แก่นแท้ของมนุษย์นอกเหนือจากองค์ประกอบของความเป็นวัตถุแต่ในขณะเดียวกันก็มีองค์ประกอบทางจิตวิญญาณอันสูงส่ง
ผู้ทรงทำให้ทุกสิ่งที่พระองค์ทรงสร้างเป็นสิ่งที่ดีงาม และพระองค์ทรงเริ่มการสร้างมนุษย์จากดิน แล้วทรงให้การสืบตระกูล ของมนุษย์มาจากน้ำ (อสุจิ) อันไร้ค่า แล้วทรงทำให้เขามีสัดส่วนที่สมบูรณ์ และทรงเป่ารูห์ (วิญญาณ) ของพระองค์เข้าไปในเขาและทรงให้พวกเจ้าได้ยิน ได้เห็นและให้มีจิตใจ (สติปัญญา) ส่วนน้อยเท่านั้นที่พวกเจ้าขอบคุณ (ซูเราะฮฺ สะญะดะฮ์ / 7-9)
5 .ในการสร้างมนุษย์ขึ้นมานั้นมีเป้าหมายที่ชัดเจน มิใช่เป็นเรื่องความบังเอิญ มนุษย์เป็นสิ่งถูกสร้างที่พระองค์ทรงคัดสรรแล้ว
“พระผู้อภิบาลได้ทรงคัดเลือกเขา ( อาดัม ) และทรงให้อภัยโทษแก่เขา และทรงให้ทางนำแก่เขา” ( ฏอฮา/122 )
6. มนุษย์มีเสรีภาพและอิสรภาพ ตลอดจนมีความพร้อมในการรับ “อามานะฮฺ” จากพระผู้เป็นเจ้า พร้อมทั้งมีหน้าที่ที่ต้องรับผิดชอบ และยังมีสิทธิในการเลือกหนทางการดำเนินชีวิตที่จะไปสู่ความผาสุกหรือความชั่วช้า
“แท้จริงเราได้เสนอ “อามานะฮฺ” ( ของฝากที่พระองค์ไว้เนื้อเชื่อใจ ) แก่บรรดาชั้นฟ้าแผ่นดิน และภูเขาทั้งหลาย แต่พวกมันปฏิเสธที่จะแบกรับเอาไว้ และกลัวภาระอันหนักอึ้งนี้ แต่มนุษย์ได้แบกรับมันไว้ แท้จริง (มนุษย์) เป็นผู้อธรรมโง่เขลายิ่ง” ( อัลอะห์ซาบ/72 )
7. มนุษย์มีเกียรติที่สูงส่ง พระองค์ถือว่ามนุษย์มีเกียรติยิ่งกว่าสรรพสิ่งใดๆที่พระองค์ทรงสร้าง มนุษย์รู้ถึงเกียรติยศอันสูงส่งนี้ ซึ่งได้รับมาจากการอยู่เหนือความชั่วช้า และการอยู่เหนืออำนาจฝ่ายต่ำของตน
“และแน่นอน เราได้ให้เกียรติแก่ลูกหลานของอาดัม และเราได้บรรทุกพวกเขาทั้งทางบกและทางทะเล และได้ให้ปัจจัยยังชีพที่ดีทั้งหลายแก่พวกเขา และเราได้ให้พวกเขามีเกียรติเหนือกว่าผู้ที่เราได้ให้บังเกิดมาเป็นส่วนใหญ่” (อัลอิสรออ์ /70 )
8. มนุษย์มีสามัญสำนึกแห่งจริยธรรม และรับรู้ถึงสิ่งที่ชั่วดีจากธรรมชาติดั้งเดิมที่ได้รับมาจากพระผู้เป็นเจ้า
“แล้วพระองค์ทรงดลใจให้มันรู้ถึงความชั่วและความยำเกรง” ( อัชชัมส์/8 )
9. มนุษย์จะสงบได้ก็ต่อเมื่อรำลึกถึงพระผู้เป็นเจ้า ความปราถนาของเขาไม่มีความเพียงพอ เขาจะไม่อิ่มเอมต่อสิ่งใด นอกเสียจากมีความผูกพัน กับพระผู้เป็นเจ้า
“ พึงทราบเถิด ด้วยการลำลึกถึงอัลลฮฺเท่านั้น จิตใจจะสงบนิ่ง” ( อัรเราะอด์/28 )
10.สรรพสิ่งทั้งหลายที่อยู่บนพื้นพิภพถูกสร้างมาเพื่อมนุษย์
“ พระองค์คือผู้ที่ได้ทรงสร้างสิ่งทั้งมวลในโลกไว้สำหรับพวกเจ้า” ( อัลบะเกาะเราะฮฺ / 29)
11. มนุษย์ถูกสร้างมาเพื่อการเคารพภักดีต่อพระผู้เป็นเจ้า ดังนั้นหน้าที่ของเขาก็คือเชื่อฟังและปฏิบัติตามคำสั่งของพระองค์
“ และข้ามิได้สร้างญินและมนุษย์ เพื่ออื่นใด เว้นแต่เพื่อการเคารพภักดีต่อข้า” ( อัษษาริยาต / 56 )
12. เมื่อมนุษย์มีหน้าที่ ที่จะต้องเคารพภักดีพระองค์ ฉะนั้น เขาจะลืมพระองค์ไม่ได้เพราะการที่เขาลืมพระองค์นั้นจะทำให้เขาลืมตนเอง โดยจะไม่รู้ถึงเป้าหมายของชีวิตอย่างแท้จริงว่าเขาเป็นใคร , อยู่เพื่ออะไร , จะต้องทำอะไร, และจะต้องเดินทางไปสู่ที่แห่งใด
“และพวกเจ้าอย่าได้เป็นเช่น บรรดาผู้ที่ลืมอัลลฮฺ แล้วอัลลฮฺจะทำให้พวกเขาลืมตัวของพวกเขาเ อง อันเหล่านั้นคือผู้ที่ฝ่าฝืน” ( อัลหัชร์/19 )
13. เมื่อมนุษย์ได้จากโลกนี้ไป สิ่งที่ปกคลุมก็จะถูกเปิดออก เขาจะเห็นถึงสัจธรรมอย่างแท้จริง
“ โดยแน่นอนเจ้าได้หลงลืมต่อเรื่องนี้ ( วันสิ้นโลก ) ดังนั้นเราจึงเปิดสิ่งที่ปกคลุมเจ้าอยู่ ให้ออกไปจากเจ้า วันนี้สายตาของเจ้าจึงเห็นอย่างเฉียบขาด” ( อัลก๊อฟ/22 )
14. มนุษย์ไม่ได้หมกมุ่นอยู่กับโลกวัตถุแต่เพียงอย่างเดียว บางครั้งพวกเขาก็แสวงหาจิตวิญญาณอันสูงส่ง และคาดหวังแต่เพียงความพึงพอใจของพระผู้เป็นเจ้าเท่านั้น
“โอ้ชีวิตที่สงบนิ่ง จงกลับมาสู่พระผู้อภิบาลของเจ้าด้วยความพึงพอใจ และพึงพอพระทัยเถิด”(อัลฟัจร์/27-28 )
“อัลลฮฺได้ทรงสัญญา แก่บรรดาผู้ศรัทธาชายและหญิงว่าจะได้รับสวนสวรรค์ ซึ่งมีแม่น้ำหลายสายอยู่เบื้องล่าง โดยที่พวกเขาจะคงอยู่ในนั้นตลอดกาล และสถานที่พำนักอย่างดี ซึ่งอยู่ในสวนสวรรค์อันสถาพร และความพึงพอพระทัยจากอัลลฮฺนั้นยิ่งใหญ่กว่า” ( อัตเตาบะฮ์/72 )
จากโองการทั้งหมดที่ได้ยกมานี้ บ่งบอกได้เป็นอย่างดีถึงมุมมองของอัล-กุรอานที่มีต่อมนุษย์ ในฐานะผู้ถูกคัดสรร , ผู้เป็นตัวแทนของพระเจ้าบนหน้าแผ่นดิน , เป็นสิ่งที่ครั้งหนึ่งนั้นเป็นเรื่องของวัตถุ แต่อีกครั้งหนึ่งนั้นเป็นเรื่องของจิตวิญญาณ , มีธรรมชาติดั้งเดิมที่บริสุทธ์ , ได้รับความเชื่อถือจากพระผู้เป็นเจ้าให้ดูแล “อามานะฮฺ” ของพระองค์ , เป็นผู้ที่มีเกียรติยิ่ง และสูงส่งกว่าสรรพสิ่งอื่นใด